تور های مربوط به طبیعت و تاریخ

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد از طریق دادن عنوان «میراث جهانی یونسکو» به جاذبه ‌های مهم طبیعی و یا تاریخی در گوشه و کنار جهان، سعی در در حفظ و نگهداری آن‌ها دارد. کشورهای عضو این سازمان می توانند جاذبه های خود را در این سازمان معرفی کنند تا بعد از انجام بررسی های مختلف و رای گیری میان اعضا حاضر، آن جاذبه نیز در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت برسد. پس از آنکه جاذبه‌ ای در این لیست به ثبت رسید، اگرچه حاکمیت و مدیریت اصلی آن کماکان بر عهده‌ی همان کشور خواهد بود، ولی تمامی اعضا یونسکو و به صورت کلی این سازمان در امر حفظ و نگهداری آن تلاش کرده و متعهد خواهند بود. بنابراین، دور از ذهن نیست که پس از ثبت شدن یک جاذبه در این لیست، یونسکو مستقیماً روی این آثار نظارت داشته و چهارچوب های خاصی برای نگهداری و حفاظت از آن ها را نیز مطرح و ارائه می سازد. در صورت تخطی یک کشور از اصول یونسکو برای حفاظت از یک جاذبه، این سازمان حتی ممکن است آن جاذبه را از لیست میراث جهانی حذف کند. . در ادامه‌ی این متن قصد داریم تا جاذبه ‌های شهر شیراز که در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند را معرفی کنیم. با ریسمون همراه باشید. تخت جمشید یکی از مهم ترین و جدا نشدنی‌ ترین عناصر در یک تور شیراز، بازدید از تخت جمشید است. تخت جمشید را شاید بتوان گل سرسبد جاذبه‌ های تاریخی ایران دانست. این مجموعه به عنوان یادگاری از بزرگ‌ترین امپراتوری جهان، یعنی هخامنشیان شناخته می شود و البته مهم و بزرگ‌‌ترین جاذبه‌ی به جای مانده از دوران شکوه هخامنشیان است. شهر باستانی تخت جمشید در طول تاریخ با نام های مختلفی همچون پارسه، پرسپولیس، پرسه‌پلیس، هزارستون، صدستون و یا چهل منار شناخته می‌شده است. جذابیت و محبوبیت تخت جمشید نه صرفاً به خاطر قدمت آن، بلکه به خاطر معماری و ساختار شگفت انگیز این شهر است که باعث شده به عنوان یک شاهکار مورد تمجید جهانیان قرار گرفته و خیلی‌ ها آن را نمادی از ایران بدانند. همان‌طور که می‌دانیم، تخت جمشید یادگاری از دوران هخامنشیان است. این سلسله یکی از قدیمی ‌ترین سلسله‌ های پادشاهی نه تنها در تاریخ ایران، بلکه در تاریخ جهان است. قلمرو حکومت هخامنشیان بسیار وسیع بوده و از هند تا مصر را در بر می گرفته است. كورش دوم هخامنشی یا همان کوروش کبیر، مؤسس این سلسله بود و پس از پیروزی بر دولت ماد، هند و همچنین بابل، امپراتوری خود را تأسیس کرد. کوروش بزرگ پاسارگاد را به عنوان پایتخت امپراتوری خود برگزیده بود. برای بررسی تاریخ ساخت تخت جمشید، باید چندین سال از زمان کوروش بزرگ جلوتر رفته و تاریخ هخامنشیان در زمان چهارمین پادشاه خود را مورد بررسی قرار دهیم. داریوش اول (یا داریوش بزرگ)، داماد کوروش بزرگ، چهارمین پادشاه این امپراتوری بود. داریوش بزرگ تخت جمشید را به عنوان پایتخت آیینی هخامنشیان بنیان نهاد. البته ساخت تخت جمشید در زمان داریوش به اتمام نرسید و پادشاهان دیگر هخامنشی مانند خشایار شاه و اردشیر اول نیز به گسترش این مجموعه پرداختند. سلسله هخامنشیان در نهایت در زمان داریوش سوم و همزمان به حمله‌ی اسکندر، پادشاه مقدونیه نابود شد. اسکندر خود را یک پادشاه هخامنشی نامیده بود، ولی تخت جمشید و دیگر مناطق قدرت هخامنشی را غارت کرد و برای آنکه روح هخامنشی را نیز از بین ببرد تخت جمشید را به آتش کشید. تخت جمشید در شمال شهرستان مرودشت، در شمال استان فارس جای گرفته و از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شده ایران در میراث جهانی یونسکو است. مجموعه پاسارگاد با شنیدن نام پاسارگاد، به احتمال بسیار زیاد شما هم به یاد مقبره کوروش بزرگ می‌افتید. پیش از شروع معرفی اجمالی مجموعه پاسارگاد، خوب است در نظر داشته باشید که اگرچه مقبره کوروش به عنوان مهم‌‌ترین اثر باقی مانده از شهر باستانی پاسارگاد شناخته می شود، ولی تنها اثر با ارزش تاریخی این مجموعه نیست. همان‌طور که می‌دانیم، کوروش دوم، یا کوروش کبیر، یا کوروش بزرگ، مؤسس امپراتوری هخامنشیان بود. او شهر پاسارگاد را به عنوان اولین پایتخت امپراتوری خود انتخاب کرد. ولی پاسارگاد را نباید تنها پایتخت این امپراتوری دانست. در زمان های گذشته، امپراتوری ‌ها پایتخت های متعددی داشتند و در طول سال به آن ها کوچ می کردند. این جابجایی ‌ها عموماً همراه با تغییر فصل و آب و هوا بوده است. برای مثال، هخامنشیان در تابستان‌ ها به همدان می ‌رفتند،‌ چراکه آب و هوایی خنک داشت. از سوی دیگر، در زمستان ها آن ها به شوش و یا بابل کوچ می‌کردند. با این حال، دو هخامنشیان دو پایتخت دیگر نیز داشتند که بیشتر جنبه آیینی داشتند. یکی از این دو، پاسارگاد بود که در آنجا تشریفات تاج‌گذاری شاهان هخامنشی برگزار می‌شد. پایتخت دیگر تخت جمشید بود که در آن شهر نیز تشریفات و آیین خاصی برگزار می‌شد. البته تاریخدان‌ها معتقدند که در زمان هخامنشیان، تخت جمشید اهمیت بیشتری از پاسارگاد داشته و بیشتر مورد توجه بوده است. یکی از مستندات آن ها در راستای علت به آتش کشیده شدن این مجموعه توسط اسکندر مقدونی نیز همین موضوع است. همان‌طور که پیش تر بیان شد، آرامگاه کوروش بزرگ تنها اثر برجسته در شهر باستانی پاسارگاد نیست. در شهر پاسارگاد آثار دیگری همچون باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطه مقدس و تنگه بلاغی قرار گرفته‌اند. مجموعه پاسارگاد در سال ۱۳۸۳ در سازمان یونسکو به عنوان یک میراث جهانی به ثبت رسید. جالب است بدانید که این مجموعه در نشستی که یونسکو در کشور چین داشت به ثبت رسید و از آنجایی که شاخصه ‌های قابل توجه زیادی در این مجموعه وجود دارند، نتیجه رای گیری در مورد ثبت جهانی این اثر، کسب صد درصد آرا موافق بود!  با تورهای ریسمون به دیدن این مجموعه‌ی دیدنی و تاریخی می‌رویم. باغ ایرانی پاسارگاد به صورت کلی، باغ ایرانی، باغی است با معماری خاص، و عناصری از جمله ساختار هندسی، آب و درختان و ساختمان میانی که بیشتر در فلات ایران و مناطق پیرامونی آن ساخته شده اند. باغ ایرانی سه ساختار و طراحی منحصربه‌فرد دارد. اول آنکه در مسیر عبور جوی آب قرار دارد. دوم اینکه با دیوارهای بلند محصور شده است و سوم در داخل باغ عمارت تابستانی و استخر آب قرار دارد. در گذشته، باغ های ایرانی زیادی در ایران وجود داشتند و برخی از آن‌ها کماکان باقی مانده اند. در حال حاضر ۹ باغ ایرانی از گوشه و کنار ایران در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند که شاید با برخی از آن ها مانند باغ دولت آباد یزد، باغ فین کاشان و یا باغ ارم شیراز آشنا باشید. ولی نکته قابل توجه که شاید تا به حال آن را نمی‌دانستید، این باشد که اولین باغ ایرانی ساخته شده، در مجموعه پاسارگاد بوده است. در واقع، باغ ایرانی پاسارگاد را ریشه معماری باغ ‌های ایرانی دانسته‌اند. در برخی منابع گفته می شود که طراحی این باغ به دست کوروش بزرگ انجام شده است. یعنی هندسی‌ سازی باغ و ساختار فضایی آن از نگاه کوروش به باغ ایرانی اقتباس شده ‌است. ولی با این حال در این مورد تنها می توان گمانه زنی کرد و هنوز به اثبات نرسیده است. البته امروزه چیزی که بتوان آن را باغ نامید دیگر در این منطقه وجود ندارد و فقط برخی پایه ستون ها و سطوحی که از آن ها به عنوان آب‌راه استفاده می شده است را می توان شناسایی کرد. با این حال، باستان شناسان معتقدند که ساخت باغ ایرانی پاسارگاد ترکیبی از معماری های گوناگون از تمدن های مختلف است و البته آنکه ویژگی هایی منحصر و مخصوص هنر و تمدن هخامنشی را نیز در آن می توان مشاهده کرد. باستان شناسان معتقدند که این باغ احتمالاً ۸ هکتار مساحت داشته و مجموعه‌ای از کاخ‌ ها و کوشک‌ ها به همراه جوی ‌های سنگی و گلی را شامل می شده است. دیوید استروناخ، باستان‌شناس اهل اسکاتلند و کارشناس تاریخ ایران و عراق که به مطالعه این مجموعه پرداخته بود، علیرغم ناتوانی در کشف رابطه ای منطقی بین بناهای پراکنده در دشت، بیان می کند که مطمئن است ساخت آن ها بر اساس الگویی مشخص و منظم بوده است.  باغ ارم شیراز باغ ارم شیراز یکی دیگر از آثار ثبت جهانی شده در شهر شیراز است و یکی دیگر از نقاط محبوب برای افرادی است که همراه با تور شیراز به سرزمین ملک سلیمان سفر می‌کنند. این باغ نیز نمونه دیگری از سبک باغ های ایرانی است. در مورد قدمت این باغ و تاریخ ساخت آن اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. ولی با بررسی سفرنامه های به جای مانده از قرون دهم و یا یازدهم هجری، متوجه خواهیم شد که در این سفرنامه ها از این باغ نیز یاد شده است. بنابراین، تاریخ ساخت آن را احتمالاً می توان به دوران سلجوقیان نسبت داد. با این حال، به نظر می رسد که اوج شکوه این باغ از زمان صفویه و به بعد شروع شده باشد. علاوه بر این، برخی منابع تاریخی از بهسازی باغ ارم شیراز توسط کریم خان زند نیز سخن می گویند. باغ ارم شیراز نیز تمام مولفه های یک باغ ایرانی را در خود جای داده است: وجود جوی آب، وجود دیوارهای بلند و همچنین وجود یک عمارت در میان باغ. امروزه با بازدید از باغ ارم، نه تنها امکان بازدید و قدم زدن در فضای سبز و دل‌نشین این مجموعه را دارید. بلکه می توانید از موزه سنگ و گوهر دریای نور و همچنین از باغ گیاه‌شناسی این مجموعه نیز دیدن کنید. موزه سنگ و گوهر دریای نور از سال ۱۳۹۰ فعالیت خود را در این مجموعه شروع کرده و بیش از ۱۴۰ نوع سنگ و گوهر تزئینی کمیاب و قیمتی در آن نگهداری می شود و امکان بازدید از آن ها را خواهید داشت. لازم به ذکر است که این باغ در زمان پهلوی خریداری شده و از آنجا که بر اثر فرسایش و عوامل طبیعی احتیاج به تعمیر داشت، تعمیرات لازم روی آن انجام شده و به دانشگاه شیراز اهدا شد. امروزه مدیریت این باغ در اختیار دانشگاه شیراز است و دانشجویان این دانشگاه می توانند به صورت رایگان از این مجموعه دیدن کنند.