نوروز در فرهنگ تاجیکی

تاجیکستان و نوروز

نوروز جشنی بسیار قدیمی از دوران ایران باستان است که قدمت آن به قرن ششم پیش از گاه‌شماری دوران مشترک باز می‌گردد. نوروز درواقع آغاز سال نو هجری خورشیدی است که نویدبخش بهار می‌باشد. امروزه نوروز به‌عنوان یکی میراث فرهنگی و معنوی بشر شناخته می‌شود و در لیست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. بااین‌حال کشورهایی در راستای جاده ابریشم قرار داشتند و دارند همچنان این عید باستانی را جشن می‌گیرند. در میان این کشورها می‌توان به افغانستان، آذربایجان، هند، ایران، عراق، قرقیزستان، قزاقستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان و آذربایجان اشاره کرد.

 یکی از جذابیت‌های نوروز آن است که مردم با دین‌ها و فرهنگ‌های مختلف در منطقه جغرافیایی بسیار وسیع آن را جشن می‌گیرند. یکی از ریشه‌های اصلی نوروز به آیین زرتشتی بازمی‌گردد. نوروز در واقع یکی از مقدس‌ترین و مهم‌ترین روزهای سال در تقویم باستانی زرتشتیان بوده است. بازگشت بهار و حیات مجدد طبیعت به‌عنوان یک موهبت الهی و یک اتفاق مهم روحانی در نظر گرفته شده است و باور بر این بوده‌اند که نوروز به‌صورت نمادین نمایانگر پیروزی خوبی‌ها در برابر زشتی‌ها و پلیدی‌ها است. همان‌طور که بیان شده بود، نوروز در کشورها و فرهنگ‌های بسیار متنوع جشن گرفته می‌شود یکی از این کشورها تاجیکستان است. نوروز یکی از مهم‌ترین اعیاد و جشن‌ها در کشور تاجیکستان شمرده می‌شود. در این مقاله از بخش به وبلاگ گردشگری ریسمون قصد داریم تا نوروز و نحوه اجرای این جشن در کشور تاجیکستان را بیشتر به شما معرفی کنیم.

برگزاری جشن نوروز در کشور تاجیکستان

تاجیکستان یکی از کشورهایی است که جشن نوروز را هرساله با شور و حالی خاص برگزار می‌کند. نوروز درواقع یکی از مهم‌ترین جشن‌های مردم این کشور است. اشعار ایرانی، آوازها و همچنین موسیقی نقش مهم و برجسته در رسوم نوروزی مردم تاجیکستان دارند. جالب است بدانید که بسیاری از رسوم مرتبط با نوروز در این کشور به همراه یک آواز اجرا می‌شوند.

مردم تاجیکستان جشن نوروز خود را از حدود یک ماه قبل شروع می‌کنند. سه روز آخرِ آخرین ماه سال برای آن‌ها اهمیتی تاریخی دارد. آنها در این سه روز به دیدار دوستان و آشنایان می‌روند، همگی دور یک شعله آتش می‌نشیند، آواز و موسیقی می‌خوانند و برخی نیز بازی‌های خاصی انجام می‌دهند.

به صورت کلی خوب است بدانید که رسوم ایرانی‌ها و تاجیک‌ها در رابطه با نوروز تقریباً یکسان است و شباهت‌های بسیار زیادی با یکدیگر دارند، ولی بااین‌حال برخی از رسوم در میانه مردم این دو کشور متفاوت است. است یکی از رسم‌های نوروزی مهم در کشور تاجیکستان «گل گردانی» نام دارد. تاجیک‌ها این رسم را از زمان‌های دور و به‌افتخار شروع بهار انجام می‌دادند. گل گردانی عموماً به همراه آوازها و رقص‌های محلی انجام می‌شود. آنها سعی می‌کنند گل‌ها را از کوهپایه‌ها جمع‌آوری کنند و آن‌ها را به‌عنوان نشانه‌هایی برای پایان زمستان و شروع بهار - که به معنای شروع فصل کشاورزی و رونق است- برای سایر همشهریان بیاورند.

دعا کردن یکی از بخش‌های مهم آیین نوروزی در میان تاجیک‌ها است. آنها برای تمام دوستان و بستگان خود زندگی با سلامت، پررونق، طول عمر و عاقبت به خیری را از خدا می‌خواهند. تمامی اعضای خانواده هنگام انجام این دعاها حاضر هستند. از سوی دیگر کشاورزان سعی می‌کنند تا مقداری برنج، نان و غذاهای خاص برای مراسم نوروز آماده کنند. هر خانواده سعی می‌کند بین ۱۵ الی ۲۰ نفر از سالمندان و ریش‌سفیدان آشنای خود را به این مراسم دعوت کند.

 همان‌طور که پیش‌تر بیان شده بود، ریشه‌های نوروز را باید در آیین زرتشتی جست؛ آیینی که ایرانیان و مردم فارس پیش از روی آوردن به اسلام از آن پیروی می‌کردند. برای مردم تاجیکستان، نوروز عید و جشن دوستی‌ها و نوسازی تمام زندگی است.

جالب است بدانید که جشن چهارشنبه‌سوری در میانه مردم تاجیکستان نیز رواج دارد! یکی دیگر از رسم‌های نوروزی که در میان تمام این سال‌ها کمابیش باقی مانده است، جمع کردن گل توسط کودکان از روستاهای اطراف است. آنها لباس‌های رنگی و زیبا برتن می‌کنند، به روستاهای اطراف می‌روند و همراه با مقداری گل بر می‌گردند.  سپس درب خانه‌ها را می‌زنند و به هرکسی که در را باز کرد یک شاخه گل هدیه می‌کنند. در این مراسم حدود یک هفته قبل از شروع سال نو برگزار می‌شود البته که آوازها و سرودهای محلی بسیار زیاد و متنوعی وجود دارد که کودکان در حین این رویداد آنها را می‌خوانند.

خانه‌تکانی یکی دیگر از از رسوم نوروزی در میان مردم تاجیکستان است. آنها چند روز پیش از آغاز سال نو سعی می‌کنند با اسباب و اثاثیه منزل خود را گردگیری کرده و آنها را تمیز کنند. البته مردم تاجیکستان این کارها را کمی متفاوت با ما ایرانی‌ها انجام می‌دهند. در میان تاجیک‌ها رسم است که خانم خانه چند روز پیش از آغاز سال نو دو عدد جارو را به رنگ قرمز رنگ‌آمیزی کرده و آن‌ها را پیش از طلوع خورشید بیرون از خانه می‌گذارد. این جاروها باید برای تمام طول روز آنجا باقی بمانند. پس از طلوع آفتاب، وسایل بیشتری از خانه به بیرون برده می‌شود و یک پارچه قرمزرنگ نیز بیرون از خانه آویزان می‌شود. فلسفه استفاده از پارچه قرمز آن است که خانه‌ها قصد دارند به آفتاب بهاری خوش‌آمد بگویند. فلسفه باز کردن درب و پنجره‌های خانه‌ها نیز آن است که مردم تاجیکستان می‌خواهند هوای پاک و تازه بهاری وارد خانه‌های آن‌ها شود. 

اولین روز سال نو یا همون اولین روز نوروز در تاجیکستان با یک صبحانه خوشمزه آغاز می‌شود. مردم تاجیکستان سعی می‌کنند تا در این روز لباس‌های نو بپوشند؛ لباس‌هایی که ترجیحاً دارای طرح‌هایی از گل‌های بهاری باشد و همچنین  شیرینی‌های خاص آماده می‌کنند. تاجیکستانی‌ها بازی‌های سنتی خاصی که برای امروز دارند را با یکدیگر بازی می‌کنند و سعی می‌کنند تا به دیدار بزرگ‌ترهای خانواده نیز بروند.

0 دیدگاه

17 دی 1398