چرا کشور تاجیکستان به پرآبی مشهور است؟
تاجیکستان یکی از ناشناخته‌ترین کشورها در منطقه آسیای میانی است. کشوری که دارای تاریخی غنی و فرهنگی بسیار متنوع است. مناظر و چشم‌اندازهای بکر و دیدنی کشور تاجیکستان را می‌توان تشبیه به گنجینه‌های کشف نشده‌ای از طلا و جواهرات کرد. همانند بسیاری از کشورهای آسیایی، احتمالا گمان می‌کنید بحران آب در کشور تاجیکستان نیز امری نسبتاً اجتناب ناپذیر است. ولی کشور تاجیکستان در مقایسه با سایر کشورهای منطقه آسیای میانی دارای بیش‌ترین و غنی‌ترین ذخایر آبی است. همین امر باعث شده تا برخی ذخایر آب در کشور تاجیکستان را ناتمام بدانند. با تمام این توصیف‌ها، نمی‌توان بیان داشت که این ادعا صحیح است، است چراکه منابع آبی این کشور نیز محدود بوده و انجام فعالیت‌های آبی حتی در کشور تاجیکستان نیز باید با نظارت و دقت فراوان انجام شود. با ریسمون همراه باشید.
امروزه سازمان‌های دولتی و خصوصی مختلفی در این کشور مشغول فعالیت هستند که هدف آنها نظم بخشی و هدفمند کردن استفاده از منابع طبیعی کشور تاجیکستان است. آنها به خوبی آگاه هستند که افزایش کیفیت زندگی خود آنها و به‌خصوص نسل‌های آینده در گرو استفاده پایدار از منابع طبیعی این کشور است.
تاجیکستان، کشوری استراتژیک در قلب جاده ابریشم
تاریخ برجسته و پراهمیت کشور تاجیکستان بسیار ناشناخته باقی مانده است. این امر به‌خصوص در میان جوامع غربی صدق می‌کند که اطلاع ناچیزی از این کشور دارند. برای شناخت تاجیکستان و مردم این کشور، باید تاریخ آن را بشناسید. با این حال، بسیاری از افرادی که در یک تور تاجیکستان شرکت می کنند، هدفشان تنها بازدید از تاریخ غنی این کشور است. ریشه‌های فرهنگی تاجیکستان به دوران شکوه امپراتوری ایران بازمی‌گردد. تاجیک‌ها درواقع ریشه‌های بسیار قوی، عمیق و مشترک با ایرانیان دارند. موقعیت جغرافیایی و اهمیت استراتژیک تاجیکستان باعث شده بود تا این منطقه همواره مورد هجوم و دست درازی دولت‌های متخاصم و بیگانه قرار بگیرد. قرارگیری در قلب جاده‌ی موسوم به جاده ابریشم نیز مزید بر علت شده بود.
کشور تاجیکستان در ۹ سپتامبر سال ۱۹۹۱ مستقل شد، ولی این امر همراه با شروع چالش‌ها و درگیری‌های داخلی جدیدی برای آنها بود. مدتی بعد، یک جنگ داخلی در این کشور شروع شد و تا سال ۱۹۹۷ به درازا انجامید. گفته می‌شود که این جنگ حدود ۱۰۰ هزار تلفات به همراه داشت که این رقم در مقایسه با جمعیت ۸ میلیونی این کشور بسیار چشمگیر است.
منابع آب، جواهر آبی تاجیکستان
به موضوع اصلی و آغاز این مقاله، یعنی بررسی منابع آبی کشور تاجیکستان بازمی‌گردیم. تاجیکستان اگرچه کشوری کوچک است، ولی آب در آن به‌وفور یافت می‌شود. در میان تمامی کشورهای منطقه، تاجیکستان غنی‌ترین ذخایر و منابع آبی را دارد. بر اساس اطلاعات و آمارهای منتشر شده، متوسط بارش در این کشور برابر با ۶۹۱ میلی‌متر در سال است. این رقم در بخش‌های جنوب شرقی کشور حدود ۱۰۰ میلی‌متر است، ولی هنگامی‌که به سمت بخش‌های مرکزی کشور تاجیکستان و یخچال طبیعی فدچنکو حرکت می‌کنیم، این نرخ افزایش پیدا کرده و تا رقم ۲۴۰۰ میلی‌متر در سال نیز می‌رسد.
در مورد رودخانه‌های کشور تاجیکستان جالب است بدانید که بیش از ۹۴۷ رودخانه طولانی‌تر از ۱۰ کیلومتر در این کشور قرار دارد که مجموع طول آنها به رقمی بیش از ۲۸ هزار و ۵۰۰ کیلومتر می‌رسد. این رقم درواقع نشان‌دهنده حدود ۶۰ درصد از منابع آبی در بخش آسیای مرکزی است.
کشور تاجیکستان بیش از ۱۳۰۰ دریاچه طبیعی دارد! مساحت این دریاچه ها به بیش از ۷۵۰ کیلومترمربع می‌رسد و حجم آبی که در خود جای داده‌اند نیز بیش از ۵۰ کیلومتر مکعب است. یخچال‌های طبیعی بخشی در حدود ۸۴۷۶ کیلومترمربع از سطح کشور تاجیکستان را پوشانده‌اند. چشمگیرترین و بزرگ‌ترینِ این یخچال‌ها طولی بیش از ۱۶ کیلومتر دارد. این یخچال‌ها نقشی کلیدی در ذخیره‌سازی آب آشامیدنی و همچنین چرخه آب در کشور تاجیکستان دارند. این امر به‌خصوص در فصل بهار بیشتر مشهود است، زمانی که یخ موجود در این یخچال‌ها به‌مرور آب شده و جاری می‌شود.
وجود منابع آبی مختلف در کشور تاجیکستان باعث شده تا بسیاری از جاذبه‌های طبیعی و چشم‌اندازهای این کشور نیز با آب عجین باشند. دریاچه‌های مختلف این کشور به‌عنوان خاص‌ترین جاذبه‌های طبیعت‌گردی در تاجیکستان شمرده می‌شوند. همین امر باعث شده تا آب ذخیره‌شده در این دریاچه‌ها دیگر صرفاً به‌عنوان ذخیره‌گاه آب شناخته نشده و بسیاری آنها را بخشی از هویت ملی تاجیکستان بدانند.
چالش‌های پیش روی منابع آبی در تاجیکستان
اگرچه به نظر می‌رسد که خطر کم‌آبی حداقل تا چند سال آینده تاجیکستان را تهدید نکند، ولی مردم این کشور نیز همانند تمام کشورهای دنیا باید توجه ویژه‌ای به الگوهای مصرف آب خود داشته باشند. ۹۵ درصد برق موردنیاز این کشور از طریق همین منابع آبی و با استفاده از از توربین‌های آبی تولید می‌شود. بااین‌حال، کشور تاجیکستان راه زیادی در توسعه این تجهیزات دارد، چراکه استفاده از آنها به‌عنوان یکی از راه‌ها و استراتژی‌های نیل به سمت توسعه پایدار یاد می‌شود. منابع آبی این کشور همچنین نقش چشمگیر و بسزایی در کشاورزی دارند. کشاورزی شغل ۴۵ درصد مردم این کشور است و ۹۱% آب مصرفی در کشور تاجیکستان برای مقاصد کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنابراین، مکانیزه کردن کشاورزی و بهینه‌سازی مصرف آب در این صنعت باید یکی از جدی‌ترین اهداف کشور تاجیکستان برای چند سال آینده باشد. چراکه تخمین زده می‌شود که جمعیت این کشور تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۱۱.۳ میلیون نفر برسد. مدرن کردن سیستم‌های کشاورزی در این کشور نه‌تنها می‌تواند مانع از اسراف منابع آبی آنها شده، بلکه کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی آن را نیز بهبود ببخشد.
0 دیدگاه
26 آذر 1398
دیدگاه شما